Bong bóng Dotcom là gì cũng như những tác động mà chúng gây ra cho nền kinh tế Mỹ và toàn cầu như thế nào? Sự kiện vỡ bong bóng Dotcom được đánh giá là vô cùng nghiêm trọng điều này đã làm cho nhiều công ty bị phá sản và chỉ một số ít công ty có thể cầm cự để vượt qua sự khó khăn này. Vậy tại sao bong bóng Dotcom lại ảnh hưởng đến vậy. Hãy cùng nhau tìm hiểu qua những thông tin dưới đây bạn nhé.
Thông tin cơ bản về Dotcom
Dotcom là từ ngữ được sử dụng nhằm mô tả các công ty dùng mạng Internet trên các công cụ chính với mục đích vận hành hoạt động kinh doanh của mình. Thuật ngữ Dotcom xuất phát từ địa chỉ mạng URL là vị trí người dùng thường đăng nhập vào website. Từ commercial mang nghĩa thương mại được viết gọn lại thành “com” trong Dotcom và “dot” đại diện cho dấu “.” trong tiếng Anh.
Năm 1995, thuật ngữ Dotcom được mở rộng và biết đến nhiều hơn tại thời điểm các cá nhân và công ty sử dụng cho việc đăng ký rất nhiều tên miền “.com”. Thời điểm năm 2002, Internet được đánh giá là lần phát triển mạnh mẽ ngoài sức tưởng tượng của thời kỳ bong bóng Dotcom.
Bong bóng Dotcom là gì?
Bong bóng Dotcom (tên gọi khác là Dotcom Bubble) được hiểu là bong bóng của Stock Market tại Hoa Kỳ, nó diễn ra trong những năm 1990. Lúc bấy giờ, stock của những công ty mới startup cũng như những công ty công nghệ cao thường dùng tên miền là “.com” để vận hành trên Internet đã bị đầu cơ vượt ngoài dự đoán, điều này đã là cho nhiều nơi bị phá sản.
Sự kiện Dotcom Bubble là một trong những thành phần không thể thiếu bên cạnh những yếu tố cần thiết để đẩy mạnh sự phát triển của nền kinh tế Hoa Kỳ vào những năm cuối của thập niên 90 – hay còn được biết đến với tên gọi “nền kinh tế mới”. Mặc dù đã có nhiều nhận định cho rằng bong bóng Dotcom là “sự phồn thịnh không bình thường”
Khơi nguồn của sự kiện bong bóng Dotcom được biết diễn ra từ sự có mặt của World Wide Web (WWW) trong năm 1989. WWW lần đầu tiên được sử dụng đã tạo nên một kỷ nguyên hoàn toàn mới đối với các công ty startup trên nền tảng sử dụng Internet và công nghệ trong những năm của thập niên 90, cùng với đó là thúc đẩy sự phát triển không ngừng đến hết thập kỷ này. Giai đoạn này, hầu hết sự quan tâm của những trader và các kênh truyền thông đều liên quan đến các công ty Dotcom và dẫn đến cơn sốt vô cùng lớn cho hiệu ứng bong bóng Dotcom.
Mạng Internet vào thời điểm 2002 đã từng nhận vượt qua một lần nổi bật khi nhận được một số lượng lớn các trader cùng như công ty thực hiện mua cổ phiếu cũng như rót vốn đến những công ty Internet này cho đến lúc chúng sụp đổ. Khi sự việc trên kết thúc, các công ty đã vượt qua được đã tiếp tục phát triển bền vững, bên cạnh đó giá trị của công ty cũng được đánh giá ở mức hàng tỷ đô tính đến nay.
Bong bóng Dotcom và những diễn biến cho sự kiện này trong thập niên 90
Bong bóng Dotcom và những sự kiện xảy ra trong những năm của thập niên 90 đã có tác động to lớn đến nền kinh tế trên toàn thế giới. Cùng nhau xem qua bài viết để nắm được bóng bóng Dotcom là gì nhé.
Diễn biến và quá trình phát triển của bong bóng Dotcom ở Hoa Kỳ
Bong bóng Dotcom được hiểu là bong bóng kinh tế tạo nên sự ảnh hưởng không nhỏ đối với giá cả của những cổ phiếu có mối quan hệ mật thiết trong ngành vào thập niên 80 ở Mỹ. Hiện tượng bong bóng Dotcom đã châm ngòi cho những nguyên nhân được xem là sự tạo nên sự thổi phồng đối với ngành công nghiệp Internet thời điểm đó.
- Sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ Internet vào những năm từ 1990, giai đoạn mà máy tính trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống, vì vậy yêu cần đăng nhập vào internet ngày càng nhiều. Năm 1995, hệ điều hành Windows 95 được ra đời bởi công ty Microsoft cùng với nhiều tính năng nổi bật hơn so với trước đây ở phiên bản 3.1. Nhiều công ty lao đầu vào chế tạo phần cứng của máy tính từ đó dẫn đến việc giá cả của chúng ngày càng giảm xuống. Nhờ đó, máy tính cá nhân trở nên thông dụng đối với cuộc sống của mỗi người.
- Tiếp đó, phiên bản số 4 của trình duyệt Internet Netscape đã được ra mắt, tạo ra được một thời kỳ mới mẻ cho lĩnh vực e-commerce và và tạo ra nguồn lực nhằm phát triển hệ thống thông tin quản lý.
- Thời điểm tháng 8 năm 1995 công ty Netscape đã công bố và đưa cổ phiếu lên sàn giao dịch với mức giá là $58.25 khi kết thúc phiên trading thứ nhất. Cuối mỗi quý trong năm 1995, công ty thống kê được giá trị đã tạo ra gấp đôi và đây cũng chính là cột mốc thứ nhất để đánh dấu quả bóng Dotcom.
- Có được nguồn vốn một cách đơn giản và to lớn, giá trị của stock công ty đã ngày càng nâng cao một cách không kiểm soát. Được biết trong năm 2000, khi ở thời kì hoàng kim giá trị được ghi nhận tại sàn NASDAQ có nhiều chuyển biến và liên tục đạt được nhiều đỉnh, con số khoảng 5000 điểm.
- Các công ty công nghệ đưa ra Stock Market trong thời điểm công bố lần đầu tiên cổ phiếu lên sàn chứng khoán đề đón nhận được lợi nhuận với mức giá đáng kinh ngạc. Giá stock liên tục tăng nhanh một cách bất ngờ, nhiều trader cho rằng đây chính là thiên đường cho những người mới tham gia vào việc đầu tư.
Sự kiện bong bóng Dotcom vỡ
Đặc điểm trước khi sự kiện vỡ bong bóng Dotcom diễn ra
- Đầu năm 2000 toàn cầu đã nhận thấy lỗi máy tính Y2K – đây được đánh giá là lỗi thiên niên kỷ đã diễn ra bên cạnh các chỉ số khác có thể kể đến là chi phí xây dựng nhảy vọt thêm 35%, số lượng thiết bị doanh nghiệp cũng cao hơn trước 74% mặc dù hàng hoá được sử dụng chỉ ở mức 18%. Nhìn vào những con số đó, FED đã nhận thấy sự khác thường khi nền kinh tế Mỹ phát triển một cách đáng kể như vậy, do đó, mức lãi suất của ngân hàng đã được nâng lên nhằm hạn chế sự tăng trưởng này. Ngoài ra, các trader đã có sự ngờ vực về công nghệ “vượt bậc” mà họ đang tham gia đầu tư.
- Việc này dẫn đến sự sụp đổ của những công ty công nghệ vì không thể duy trì việc trả lãi suất vay nợ từ các ngân hàng.
- Vào ngày 10 tháng 3 năm 2000, dựa vào index của sàn NASDAQ đã cho biết có 5048.62 điểm và cao xấp xỉ gần 200 lần của chỉ số P/E trên thực tế. Lúc này bong bóng Dotcom được đánh giá là cực thịnh khi diễn ra quá trình sáp nhập vào hai tập đoàn lớn thời điểm bấy giờ là AOL và Time Warner được định giá ở mức 165 tỷ USD. Đây được xem là một trong số những thương vụ thất bại nhất đã từng xảy ra.
- Ngày 13/3/2000, chính phủ tại Nhật Bản đã công bố việc quốc gia này hoàn toàn rơi vào tình trạng khủng hoảng kinh tế. Tính từ lúc đó, nền tài chính trên toàn thế giới cũng dần báo động và liên tiếp gửi đến nhiều tin không tốt.
- Vụ kiện tụng của Microsoft ở Hoa Kỳ trong việc ngăn ngừa sự độc quyền không đem đến kết quả như mong đợi và đồng thời công ty cũng phải chịu một khoản lớn chi phí đền bù. Do đó đã gây ra ảnh hưởng trực tiếp đến giá cổ phiếu hiện tại cũng như index trên sàn NASDAQ.
Sự nổ tung của bong bóng Dotcom
- Bài báo đến từ Barron’s có tên gọi “Burning Fast” – đây được biết đến là một trong số những tổ chức tài chính có tiếng tại Mỹ đã phải ánh rõ hiện trạng của các công ty Dotcom. Theo thông tin họ cung cấp, những công ty này đang phải hứng chịu số tiền lỗ gần như không thể mang lại lợi nhuận trong khoảng thời gian dài hạn sắp đến và kể cả việc có thể lâm vào tình cảnh cạn kiệt nguồn đầu tư. Từ những thông tin trên đã làm cho quả bóng phát nổ khi đang nằm trong trạng thái căng tròn nhất.
- Các công ty lớn đã thi nhau đưa ra lệnh bán của chính mình nhằm chốt tối đa lợi nhuận, điều này dẫn đến việc các trader cũng thực hiện việc bán toàn bộ cổ phiếu để hạn chế phần lỗ. Sự kiện này đã tạo ra con sóng Panic Selling tác động mạnh mẽ đến thị trường. Các trader lúc này dần rút lui và thu hồi toàn bộ số tiền đã bỏ ra để đầu tư vào các công ty Dotcom khi họ nhận thấy rằng không có phương pháp nào có thể tạo ra lợi nhuận trong thời điểm sắp đến đối với những công ty trên.
- Thời điểm này, giá stock sụt giảm mạnh và rơi vào khủng hoảng trong khi ngân hàng đang nỗ lực nâng mức lãi suất cùng số tiền cho vay từ đó dẫn đến việc vốn hoá của những công ty Dotcom ngày càng chạm đáy. Có thể kể đến là những công ty như Cisco, Netscape, Yahoo đã hao hụt từ 75-98% vốn đầu tư cũng như các công ty khác cũng đưa ra thông báo về việc sụp đổ khi không thể duy trì thêm số vốn cho việc kinh doanh.
- Tính sơ lược đã có hơn 1.75 nghìn tỷ USD hoàn toàn được rút khỏi thị trường. Sàn NASDAQ đã nhận thấy được mức hạ tối đa ở mốc 1000 tại thời điểm năm 2002 (khoảng 77%) – đây được đánh giá là lần hạ lớn thứ 4 trong lịch sử. Thời điểm này những công ty Dotcom được xem là quân cờ Domino khi dần dần đổ lên nhau trong đó có cả những công ty đã từng được đánh giá hàng tỷ đô về giá trị hiện tại cũng chỉ còn lại là cái tên.
Sự kiện bong bóng Dotcom bị vỡ đã tác động không nhỏ đến nền kinh tế tại Mỹ, không chỉ vậy, ngày 11/9 đã xảy ra cuộc khủng bố kinh hoàng và dẫn đến việc quốc gia lâm vào tình cảnh vô cùng khó khăn và trầm trọng hơn nữa. Sơ lược về con số cho thấy có đến khoảng 400.000 công việc trong ngành IT bị xóa sổ vào thời điểm gần như toàn bộ các công ty thông báo sụp đổ. Bên cạnh đó, các công ty Blue Chip cũng đã đánh mất 80% giá trị vốn hoá và bong bóng Dotcom hoàn toàn nổ tung. Một số công ty còn duy trì được như Priceline, Amazon, eBay, chỉ số NASDAQ đã phải cố gắng duy trì trong 15 năm tiếp theo mới có thể dần bước vào sự cân bằng đối với các hoạt động kinh doanh.
Tác động của bong bóng Dotcom đến nền kinh tế của Hoa Kỳ
Sự kiện khủng hoảng bong bóng Dotcom đã tác động vô cùng to lớn đến nền kinh tế của Hoa Kỳ vào lúc đó mặc dù các công ty này đã tạo ra một kỷ nguyên hoàn toàn mới đối với nền kinh tế trên toàn thế giới trong những năm của thập niên 90. giá trị của các công ty Dotcom được nâng lên cực kỳ nhanh chóng và bỏ xa những ngành công nghiệp khác trong cùng thời điểm. Trong thực tế, những công ty Internet được đánh giá là số lượng tài sản tài sản vật chất không nhiều nhưng chúng được định giá khá hấp dẫn khi trader trên thị trường chứng khoán.
Mặc dù những công ty không đưa ra con số rõ ràng về số lợi nhuận nhận được nhưng chúng vẫn được nhiều các nhà đầu tư quan tâm và đầu tư với con số vốn khá hấp dẫn với hy vọng về khả năng đi lên của ngành công nghiệp. Được biết, có rất nhiều công ty thuộc dạng Dotcom chỉ ưu tiên chú ý đến độ nhận diện thương hiệu và mức độ phát triển của công ty. Việc được định giá cao trên thị trường cũng chính là mục đích quan trọng nhất mà các công ty trên bỏ qua vấn đề công ty buôn bán một số lượng nhỏ sản phẩm.
Kể từ khi sự kiện khủng hoảng bong bóng Dotcom, các công ty Internet đã dần thực hiện việc tuyên bố sự hạn chế về lợi nhuận, tình hình bán tháo cũng như thu hồi nguồn vốn của các trader để chuyển dần sang các công cụ tài chính khác cũng như sự đi xuống của giá trị cổ phiếu. Số lượng lớn các khoản đầu tư đã bị hao hụt, do đó đã tạo nên sự suy thoái đối với Hoa Kỳ cùng những đất nước bị ảnh hưởng.
Sự sụp đổ các công ty từ hệ luỵ của sự kiện nổ bong bóng vô cùng lớn, tuy nhiên đến nay vẫn đang có nhiều công ty tiếp tục kinh doanh và đi lên một cách vững mạnh.
Các công ty nổi bật trong bong bóng Dotcom
Một trang web được sử dụng chính với mục đích buôn bán các sản phẩm cho thú cưng mang tên Pets.com đã không thể tiếp tục kinh doanh sau sự kiện bong bóng Dotcom mặc dù đã chi hơn 2 triệu đô la Mỹ với mục đích quảng cáo tại Super Bowl. Đầu năm 2000, giá cổ phiếu của công ty lúc này nằm ở mức 14 USD/ cổ phiếu, mặc dù vậy công ty lại thông báo thua lỗ cùng con số lên đến 147 triệu USD. Do sự chênh lệch này mà giá stock của công ty đã hạ xuống nhanh chóng ở mức 1 USD và sụp đổ thời điểm đó.
Bên cạnh nhiều công ty đang đi xuống, Amazon.com được đánh giá là một trong số ít các công ty đang tồn tại và vượt qua hiệu quả cho đến hiện nay. Giá bán được công bố trong lần lên sàn đầu tiên với mức trung bình là $1 cho mỗi stock và năm 1997 được nâng lên mức $5 cho mỗi stock. Stock của công ty tăng vọt được định giá là $92 vào đầu tháng 1 năm 1998 và cho biết đến năm 1999 đã được nâng lên là $100.
Sau sự kiện bong bóng Dotcom vỡ, giá cổ phiếu Amazon được đánh giá là hạ thấp nhất từ trước đến nay khi chỉ ở mức 6-7 đô la cho mỗi cổ phiếu. Hơn 10 năm tính từ thời điểm đó, giai đoạn 2010, cổ phiếu Amazon mới có sự chuyển biến trở lại và thời điểm cao nhất tại năm 2020 nằm trong khoảng $3000 cho mỗi cổ phiếu. Đến nay, công ty Amazon được đánh giá là top đầu những công ty có sự phát triển bền vững và nằm trong bảng xếp hạng những công ty hàng tỷ đô.
Bài học được đúc kết sau sự kiện bong bóng Dotcom
Về phía mỗi trader
Các cá nhân phải luôn chú ý về việc bên cạnh khả năng phát triển, những yếu tố về giá trị cơ bản cũng như nguồn lợi của doanh nghiệp cũng cần được quan tâm và để ý đến. Việc xem xét kỹ thuật cũng là một trong những điều không thể thiếu và dẫn đến sự chú ý vào kinh doanh bền vững, điều này được coi là giá trị cốt lõi. Các công ty phải đảm bảo việc tiếp tục hoạt động kinh doanh trong dài hạn và tạo ra nguồn lợi nhuận, không chỉ tập trung vào các yếu tố chỉ phát triển trong thời gian ngắn. Nhờ vào đây, các trader đã dần chú ý hơn đến những ngành nghề kinh doanh với cơ sở tài chính bền vững, ổn định và duy trì lợi nhuận lâu dài.
Một trong những điều không thể bỏ qua là quản lý và hạn chế rủi ro, khi tham gia vào những công ty vừa mới được niêm yết, các trader cần phải chú ý và quan sát thật cẩn thận, nhất và đối với các công ty thuộc ngành công nghệ để hạn chế tối đa tình trạng bong bóng Dotcom. Các trader cần đặt biệt chú ý đến mặt kỹ thuật cũng như nền tảng kinh doanh đối với doanh nghiệp.
Sự kiện khủng hoảng bong bóng Dotcom là một trong những hồi chuông cảnh tỉnh đối với những trader về việc xem xét và đánh giá kỳ vọng của bản thân. Trong một số trường hợp, sự hy vọng quá lớn cũng sẽ tạo ra hiện tượng thị trường không được ổn định. Cũng vì đó, bong bóng Dotcom cũng đã tác động vào các nhà lập pháp trong việc cải thiện những nguyên tắc, luật lệ có ảnh hưởng đến các vấn đề niêm yết minh bạch và hành động giới thiệu về tài chính nhằm đảm bảo quyền lợi của các trader, khách hàng.
Về phía doanh nghiệp
Những doanh nghiệp được đề xuất việc áp dụng hình thức kinh doanh với mức độ tạo ra lợi nhuận trong dài hạn thay cho việc đặt niềm tin vào việc đầu tư với khả năng chỉ phát triển trong thời gian ngắn. Điều quan trọng cần ghi nhớ là tối ưu hoá cách hoạt động linh hoạt, năng suất cũng như phần lời mà doanh nghiệp nhận được. Các quá trình kinh doanh mà doanh nghiệp đang áp dụng phải triệt để và đem lại hiệu quả về chất lượng công việc và lợi nhuận tối đa.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần đánh giá các nguồn thu nhập nhỏ từ phía ngoài với mục đích chắc chắn và duy trì sự ổn định đối với toàn bộ doanh thu. Chất lượng quản lý cũng là một trong những yếu tố cần lưu ý đối với sự phát triển của một công ty. Để việc này được diễn ra, các doanh nghiệp luôn phải đảm bảo về nguồn nhân lực chất lượng cao có trình độ và hiểu biết trong lĩnh vực, team quản lý phải có nhiều hiểu biết và kinh nghiệm, chất lượng cao khi làm việc và có thể ứng phó linh hoạt cùng với các khó khăn, thử thách và sự thay đổi đến từ các tác động bên ngoài.
Doanh nghiệp phải luôn quan sát và xem xét về hướng phát triển hiện tại của công nghệ cũng như thị trường đang có, đó cũng chính là một trong những bước đi không thể thiếu giúp cho doanh nghiệp nhận biết được những chuyển biến của thị trường. Sự linh động và luôn chắc chắn việc có phương pháp thích hợp nhằm thích nghi với sự thay đổi mới nhờ vào đây duy trì được hoạt động kinh doanh của công ty. Ngoài ra phải luôn xem xét về chi phí được quản lý hiệu quả, chắc chắn sử dụng một cách cẩn thận và đúng mục đích là điều cần đảm bảo. Doanh nghiệp có thể hạn chế áp lực thông qua phương pháp tối ưu hoá quy trình sản xuất và quản lý số lượng nguyên vật liệu được dùng đến.
Sức mạnh đến từ thương hiệu được đánh giá là một những yếu tố cần thiết và không thể thiếu. Thương hiệu được khách hàng xem là đáng tin cậy là một trong những cách chủ chốt để tạo mối quan hệ thân thiết với người dùng cũng như mang đến một lượng lớn những người sử dụng mới. Các công ty sử dụng chiến thuật tài chính cụ thể, khoa học, luôn đảm bảo sự ổn định và chắc chắn trong tài chính cũng như quan tâm chủ yếu đến việc tìm kiếm các nguồn đầu tư. Đối với những quyết định nâng cao quy mô kinh doanh của doanh nghiệp, phải có sự xem xét cụ thể và chắc chắn nhằm đảm bảo việc mở rộng không tạo ra sự biến động đến khả năng tài chính chung.
Qua bài viết trên, bạn đọc đã nắm được những kiến thức cơ bản về bong bóng Dotcom là gì cũng như rút ra được những bài học thực sự hữu ích cho bản thân. Traderforex mong rằng những kiến thức trên đã giúp các trader có thể hiểu thêm về đầu tư và tham gia nó thật hiệu quả nhé.
Xem thêm:
Ảnh hưởng của bong bóng hoa Tulip với nền kinh tế Hà Lan
Sự sụp đổ của Silicon Valley Bank và lời cảnh tỉnh cho các trader
Tôi là Lê Võ Trọng Tú, một Trader Full Time với đam mê phân tích và nhiệt huyết với những con số. Hãy kết nối và chia sẻ cùng chúng tôi – TraderForex. Tôi không hứa sẽ giúp bạn “giàu nhanh”, nhưng tôi sẽ cung cấp cho bạn những “công cụ” để tạo đà phát triển tốt nhất có thể.
